Masallar

Masallar, Azerbaycan halk nesrinin zengin şiirsel kalıp ve ölçülerini, sözlü konuşmanın ifade güzelliklerini yansıtan, geniş yaşam olgusu ve olaylarını kapsayan örneklerindendir. Dolayısıyla, masal büyük bir dönemin geniş zaman dilimini veya her hangi bir bireyin hayatının belli bir anını veya hayatının geniş bir dönemini yansıtmaya olanak veren nakletme işidir. Masallar epik türün diğer türlerinden (örneğin, fıkralardan) bariz biçimde farklıdır. Bu farklılıklardan biri, masalların bazen karaveli ( buna pişrov da denir – kısa hikâye ) denen ve nazım şeklinde söylenerek dinleyicilerin dikkatini çeken özel mukaddime ( giriş, önsöz) ile başlamasıdır: 

Hamam, hamam içinde,

Helbir saman içinde,

Deve  tellallık eder

Köhne hamam içinde. 

Azerbaycan masallarının toplanıp bir araya getirilmesi XIX. yüzyılın ikinci yarısından başlayıp, bugüne kadar devam etmektedir. En yoğun toplanma ve yayım aşaması 1923 – 1939 yılları arasında meydana gelmiştir. Bu dönemde Azerbaycan Tetkik ve  Tetöbbe  Cemiyeti hattı, bireysel  toplama yoluyla birçok masalı yazılı dile geçirip neşretmiştir.

1.Hayvanlar hakkında masallar (Tilki ve kurt, Sinsi Keçi, Çil kısrak, İhtiyaraslan, Avcı Pirim vb).

2.Sihirli masallar (Melik Mehmet, Şems ve Kamer, Beyaz Atlı Adam, Sihirli Yüzük vb).

3. Aile geçindirme masalları  (Yedi Kardeş, Bir Abla,  Usta Abdullah,  Yetim İbrahim, Taş Demirin Masalı vb).

4. Tarihi masallar (İskender\'in Boynuzu Var, Kuş Dili Bilen İskender, Baftaçı Şah Abbas, Salih ve Valeh vb).