Bakır iş

Azerbaycan tarih boyunca bakırcılık merkezlerinden biri olmuştur. Bu topraklarda bulunmuş ilk bakır özlü metal işlemelerin tarihi Neolitik cağa aittir. M.Ö. 6. binyılda bakırdan çeşitli eşyalar hazırlanmıştır. Bakırcılığın bir sanat olarak gelişmesi Orta Çağda bir sıra büyük şehirlerin bakır merkezine dönüşmesini sağlamıştır. Bugün Avrupa ve Rusya müzelerinde korunan numuneler Azerbaycan’da bakırcılığın geliştiğini doğrulamaktadır. 

1474 yılında Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan’ın sarayında olan Venüslü seyyah Contarini’nin yazdığına göre hükümdarın çevresindeki yaklaşık 400 kişiye her gün bakır yemek verilirdi. 19. ve 20. yüzyılın başlarında Azerbaycan bakırcılarının hazırladıkları ürünler değişik sergilerde nümayiş ettirilirken yüksek değerlendirilmiş ve ödüllendirilmiştir. (1850 yılında Trans-Kafkasya Ülkesi Sergisi, 1873 yılında Viyana Dünya Sergisi). 

Dikkat çeken faktörlerden biri de bakırcı sanatkarların çalışmaları üzerine kendi imzalarını atmasıdır.   Bu ise dünya müzelerinde korunan ve Azerbaycanlı sanatkarlara ait eşsiz sanat numunelerinin başka halkların adına çıkılmasını imkansız kılmaktadır.   

Bakırdan hazırlanan el işlerinin 40’dan fazla türü var ve beş grupta cemleşir: yemek kapları, sofra kapları, su kapları, ağartı kapları ve maişet eşyaları. 

Azerbaycan’da bakırcılık sanatının merkezleri Tebriz, Gence, Nahçivan, Şamahı, Bakü, Erdebil, Lahıc (İsmayıllı) vs. olmuştur. 19. yüzyıldan başlayarak Lahıc bakırcılığın önemli merkezi haline gelmiştir. Lahıc ustalarının bakırdan hazırladıkları, zengin ve ince nakışlarla bezedikleri sürahi, maşraba, sütlük, yayık, ibrik, tepsi, serpuç, güğüm, süzgeç, kevgir, kâse, tencere, lambalar ve kandiller vs. ürünler Orta Asya’da, Dağıstan’da, Gürcistan’da, İran’da, Türkiye’de ve başka yerlerde tanınmıştır.