Berbet

16-17. yüzyıllara kadar Azerbaycan’da kullanılmış mızrapla çalınan telli çalgıdır. Ut tipli aletler ailesine mensup olan berbetin gövdesi uda göre daha büyük, kolu ise hayli uzundur. 

Esasen, saray müzik aleti sayılan berbet hakkında Azerbaycan klasiklerinin, Nizami Gencevi’nin sanatında geniş bilgi verilmiştir. “Berbet” sözünün ber - “sine”, bet –«ördek»  sözlerinin birleşmesinden oluştuğunu düşünebiliriz. Bazı kaynaklarda ise onun Arap sözü olup, “dalgalanma” anlamına geldiği söyleniyor. Tarihi kaynaklardan, ayrıca Nizami sanatından da, bu aletin mucidinin kendi döneminin ünlü müzisyenlerinden olan Barbed olduğu anlaşılmaktadır. 

Şark ülkelerinde berbetin çeşitli türleri olmuştur. Onun ilk vatanı Suudi Arabistan sayılmaktadır. Birçok kaynaklarda berbetin 3, 8, 10 telli türleri olduğu konusunda bilgiler vardır. Teller ipek ve bağırsaktan yapılıyor. Berbet, genellikle, 3 kısımdan - çanak, kol ve kelleden oluşmaktadır. Çanağı toplama yöntemiyle ceviz ve kırmızı çınar, kol, kelle ve burguları ise ceviz ağacından yapılıyor. Üst kısmı 4 mm kalınlığında çam ağacıyla örtülerek üzerinde birkaç yerden ses yansıtıcıları açılır. Kolunda 9-12 perde bulunur. 

Uzunluğu 665 mm, eni 465 mm, yüksekliği 250 mm, kolunun uzunluğu 205 mm’dir. Berbet eski ut gibi, yani kvarta ile akort edilir. 

Diyapazonu büyük oktavın “mi” sesinden ikinci oktavın “mi” sesine kadardır.