Azerbaycan Cumhuriyetinin Anayasa Mahkemesi

Azerbaycan Cumhuriyetinin Anayasa Mahkemesi Azerbaycan Cumhuriyetinin Anayasasıyla yetkilerine ait edilmiş konularda anayasal yargı organıdır.

Anayasa Mahkemesi kurumsal, maliye, ayrıca her hansı başka yönden yasama, yürütme ve diğer mahkeme organlarından, yerel yönetim organlarından, ayrıca tüzel ve özel kişilerden bağımsızdır. Anayasa Mahkemesi onlarla karşılıklı faaliyet içindeyken kendi yetkileri çerçevesinde bağımsızdır. Anayasa Mahkemesinin temel amaçları Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasasının üstünlüğünü sağlamak, her kesin temel hak ve hukuklarını savunmaktır. 

Anayasa Mahkemesinin faaliyetinin yasal temellerini Azerbaycan Cumhuriyetinin 12 Kasım 1995’de kabul edilmiş Anayasası (24 Ağustos 2002 tarihinde referandumda ilave ve değişiklikler yapılmıştır), Azerbaycan Cumhuriyetinin taraf olduğu uluslararası anlaşmalar, 23 Aralık 2003 tarihli Anayasa Mahkemesi Kanunu, diğer kanunlar ve mahkemenin Dahili Nizamnamesi oluşturur. 

Anayasa Mahkemesinin faaliyeti Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasasının üstünlüğü, bağımsızlık, kolektif karar almak ve açıklık ilkeleri üzerinde kurulur. 

Azerbaycan Cumhuriyetinin Anayasa Mahkemesi Azerbaycan Cumhurbaşkanının önerisiyle Milli Meclisi tarafından atanan 9 hakimden ibarettir. Yeddi hakim atandıkta Anayasa Mahkemesi yetkilerini kullanmaya başlar. Hakimler 15 yıl müddetine atanır ve yetki süresi sona erdikten sonra tekrar aynı göreve atanamazlar. Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasasının 127. maddesinin 1. Fıkrasına göre Anayasa Mahkemesinin hakimleri yetkilerini kullanırken bağımsızdırlar ve sadece Azerbaycan Cumhuriyetinin Anayasasına ve Anayasa Mahkemesine Dair Azerbaycan Cumhuriyetinin Kanununa tabidirler ve yetki süresi boyunca değiştirilemezler.

Anayasa Mahkemesinin başkanı ve başkan yardımcısı Azerbaycan Cumhuriyetinin Cumhurbaşkanı tarafından atanır. 

Anayasa Mahkemesine Dair Azerbaycan Cumhuriyeti Kanununun 34.1. maddesine uygun olarak her kes hak ve özgürlüklerini ihlal eden yasama ve yürütme organlarının normatif düzenlemelerinden, belediye ve mahkeme düzenlemelerinden Anayasa Mahkemesine, ihlal edilmiş hak ve özgürlüklerin iadesi talebiyle şikayette bulunabilir.

Anayasa Mahkemesi kanunların, kararların ve diğer normatif yasal düzenlemelerin Azerbaycan Cumhuriyetinin Anayasasına ve kanunlarına uygunluğunu denetler. Azerbaycan Cumhurbaşkanının, Milli Meclisin, Bakanlar Kurulunun, Azerbaycan Cumhuriyeti Yüksek Mahkemesinin, Azerbaycan Cumhuriyeti Savcılığının ve Nahçivan Özerk Cumhuriyeti Yüksek Meclisinin soruları ve birinci derece mahkemelerin başvuruları doğrultusunda Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasasını ve kanunlarına yorumlar. 

Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesinin kararı Azerbaycan Cumhuriyeti sınırları içinde mecburi yürürlüktedir. Anayasa Mahkemesinin kararları kesindir, feshedilemez, değiştirilemez ve resmi yoruma tabi tutulamaz.