Opera hakkında

Opera-(İtalyanca - inşa, iş, emek, uğraş demektir)-tiyatro sanatının en karmaşık türlerinden biridir. Opera\'nın vatanı İtalya. O, misteriyaların-dini tamaşaların bir parçası olarak oluştu. Öyle ki, misteriyaların müzikli bölümü opera olarak adlandırılıyordu. İlk kez Beverinin Kutsal Pavlus\'un dönüşü (1480) dini komedisinde müziğe-operaya önemli yer ayrılıp, temaşa boyu olaylara baştan sona müzik ile eşlik ediliyordu. HVI yüzyılın ortalarında müzikli tamaşalara birsesli ifalar (monodiya) dahil etmek girişimleri operanın hızlı gelişmesine katkı bermiş oldu. Adı geçen girişimlerin yazarları kendi müzikli-dramatik eserlerini drama in musica veya drama per musica adlandırıyordular: opera ismi HVII yüzyılın ortalarından kullanılmaya başlandı. Gerçi sonraları bazı opera bestecileri (Rihard Wagner) müzikli dram adına döndüler.

Halk izleyiciler için ilk opera tiyatrosu 1637 yılında Venedik\'te açıldı. Buna kadar opera sadece saray eğlencesi olarak görülüyordu. Cakopo Perinin 1597 yılında yazdığı Defne eseri ilk büyük opera sayılır. İtalya\'dan sonra opera janrı diğer Avrupa ülkelerine de yayılmaya başladı. Almanya\'da Heinrich Şyüts (Defne 1627), Fransa\'da Kamber (La pastorale 1647), İngiltere\'de Pyörsell opera sanatının pionerleri sayılırlar. Opera\'da teatral dramaturji, orkestra müziği ve vokal ile vahdet oluşturuyor. Güzel sanatların bu türü çeşitli bedii (sanatsal) araçları içerir: solo ve koro ifalar, farklı ansambllar, senfoni orkestrası, tasviri sanatın öğeleri (kostümler, dekorlar ve b), bale. İçeriğinde bale sahnelerinin de önemli yer tuttuğu operalar opera-bale denir. Opera\'nın bu türü HVII-HVIII yüzyıllarda Fransa\'da yaygın (Ramonun Zarif Hindistan eseri) ve sonraki dönemlerde de bazen rastlanır (örneğin, Rimski-Korsakovun Mlada eseri). Opera\'nın kadrosu heyeti - solist, koro, orkestra, askeri bando ve organ içerir. Opera\'da sesler esasen ikiye-erkek ve kadın seslerine bölünür. Onların da çeşitleri var. Soprano, Metso-soprano, Kontralto - kadın seslerinin, kontrtenor, tenor, bariton ve bas ise erkek seslerinin türleridir. Opera-düzenlemeler (akit), resimler, sahneler ve konuşmalardan ibarettir. Düzenlemeler prologla başlayıp, epilogla bitiyor. Reçitati, ariozo, şarkılar, ariyalar, düetler, trio, kvartetler, ansambllar opera eserinin bölümleri (kısımları), uvertür, introduksi, antraktlar, patomim, melodram, yürüşler, bale müziği ise senfoni biçimleridir.

Azerbaycan\'da opera sanatı geçen yüzyılın başlarında oluşmaga başladı. Azerbaycan\'da opera sanatının temeli 12 Ocak 1908 yılı’da dahi Üzeyir Hacıbeylinin H.Z.Tağıyev Tiyatrosu\'nda sahneleştirilen  ve doğu-Müslüman âleminin ilk opera eseri olan Leyla ve Mecnun operası ile koyulmuştur. Tiyatronun binası  ise 1910 yılında ünlü inşaatçı-mühendis Bayev tarafından inşa edilmiştir. 1918 yılı 18 Ekim Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti hükümeti bu binayı satın alarak resmen devlet tiyatrosuna çevirmek konusunda karar almış ve Devlet Opera Tiyatrosunun varoluş tarihi bu tarihten başlar. Uzun süre, yani Azerbaycan\'da Sovyet hakimiyeti kuruluncaya kadar ulusal operamız, işte, Ü. Hacıbeyli\'nin eserleri sayesinde - Şeyh Senan (1909, opera), Karı-koca (1909, operet), Rüstem ve Söhrab (1910, opera ), O olmasın, bu olsun (1911, operet), Ferhat ve Şirin (1911, opera) veb. - yaşayıp ve gelişmiştir. Sonraki yıllarda Zülfügar Hacıbeyli (Aşık Garip 1916), Müslüm Magomayev (Şah İsmail 1919), Ofrasiyab Bedelbeyli (Nizami 1948), Fikret Emirov (Sevil 1955) ve diğer görkemli Bestekarlarımız da milli opera sanatına katkıda vermişler . Adı geçen yazarların, özellikle de Ü. Hacıbeyli\'un eserleri şimdi de Milli Opera ve Bale Tiyatrosu\'nun  repertuvarında geniş yer tutuyor. Bu Tiyatro 1959 yılından Akademik Tiyatro statüsü almıştır. Çeşitli dönemlerde Opera ve Bale tiyatrosunun sahnesinde birçok dünyaca ünlü sanatçılar - Fyodr Şalyapin, Leonid Sobinov, Valeri Barsov, İrina Arhipova, Yelena Obraztsova, Mariya Bieşu, Maya Plisetskaya, Vyaçeslav Gordeyev, Zurab Sotkilava, Vladislav Pyavko, Monserrat Kabalye, Anastasiya Voloçkova, Svetlana Zaharova vb gösteri yapmış ve günümüzde de yapmaktadırlar.