Sovyet dönemi madalya ve nişanlar

28 Nisan 1920  tarihinde Azerbaycan Halk Cumhuriyeti’nin çöküşünden sonra Azerbaycan Sosyal Şuralar Cumhuriyeti (Azerbaycan SSR) adı altında bolşevik hakimiyeti kurulmuş ve ilk yıllarda Azerbaycan kendi devlet niteliklerini Sovyet Rusya\'nın niteliklerine uyarlamak zorunda kalmıştır. Azerbaycan\'da Sovyet yönetiminin kurulmasından hemen sonra cumhuriyet arazisinde  Çar nişanlarının  ve diğer ayırt edici rozetlerin takılması yasaklanmıştır.

     

Sovyet Azerbaycan’ına ait ilk ödül simgesi 1920 yazında kurulan Fahri Proletarya Rozeti olmuştur. Boyutu 3,5 x 4,5 cm olan, sağdan sivil hizmetleri simgeleyen defne yaprağı ile, soldan ise askeri hizmetleri simgeleyen meşe yaprakları ile çevrelenmiş oval şekildeki bu rozet,  altın kaplamalı gümüşten yapılmıştır. Fahri nişanın alt kısmında kırmızı renkli mine ile kaplanmış şerit üzerinde ASSR (yani , Азербайджанская  Советская  Социалистическая Республика) Azerbaycanskya Sovetskaya Socsialistiçeskaya Respublika) kısaltması kazınmıştır. Nişanın ortasında yer kürenin mavi ve sarı renklerle minelenmiş kabartmalı görüntüsü üzerinde, yukarı bakacak şekilde kırmızı renkli ay-yıldız yerleştirilmiştir. Nişanın yukarı kısmında 1920 rakamı yazılıdır. Nişanın üzerindeki   

  çember boyunca Arap harfleri ile Azerbaycan Şura Cumhuriyeti sözleri yazılıdır. Rozet  Bakü  

  kuyumcuları tarafından el ile hazırlanmıştır. 

  Bu ödül Azerbaycan İnkılap Komitesi\'nin kararı ile verilir. 1920-1921

  yıllarında Fahri Proletarya Rozetiyle yaklaşık 20 kişi ödüllendirilmiştir.

  Azerbaycan İnkılap Komitesi\'nin teşebbüsüyle 1920 yılında Kırmızı Bayrak

  nişanının  oluşturulması kararlaştırılmıştır. Bu nişanın eskizi İbrahim Ağa Vekilov tarafından   

  hazırlanmıştır. Eskizin temelini Rusya\'nın Kızıl Bayrak nişanının detayları oluşturmaktadır.  

  Oval şekilli altın kaplama gümüşten yapılan nişanın boyutu 5 x 4,5 cm’dir.  Nişanın 

  üzeri her iki taraftan muştur ve meşe ağacı çelengi ile çevrelenmektedir Nişanın üst kısmına,    

  üzerinde Türk dilinde Arap harfleri ile Tüm ülkelerin işçileri, birleşin! ve Rusça

  Proletarı vseh stran, soedinyaytes’” (Пролетарии   всех   стран,   соединяйтесь!) sözleri   

  yazılı kırmızı bayrak

  resmi yerleştirilmiştir. Nişanın orta kısmına kırmızı mine  kaplı kırmızı yıldız ve

  orak-çekiç yerleştirilmiştir. Eskizin milli çizgileri, orta kısmına  yerleştirilen

  kırmızı mine kaplanmış hilal ile tanımlanmaktadır.  Nişanın alt yarısında beyaz mine üzerine Arap harfleri ile (Azərbaycan  İctimai  Şura  Cümhuriyyəti) Azerbaycan Sosyal Şura Cumhuriyeti sözleri kazınmıştır. Nişanın en alt kısmında ise kırmızı mine üzerine Rus harfleriyle  ASSR (yani Азербайджанская Советская Социалистическая Республика -

Azerbaycan Sovetskaya  Sotsialistiçeskaya Respublika, yani Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti) kısaltması kazınmıştır. Bu nişan ile 53 kişi  ödüllendirilmiştir. 1921 yılının Haziran ayında Azerbaycan Merkezi Yönetim Komitesi\'nin önerisiyle  Kırmızı Emek Bayrağı nişanının yapılmasına kakar verilir. Eskizin  tasarımını yapan  subay M. Vlasov’dur. Bu  nişan altın kaplama gümüşten hazırlanmış olup kırmızı renkli mine ile  işlenmiştir. Bakülü kuyumcular tarafından hazırlanan nişanın merkezinde dövme yöntemiyle  orak ve çekiç tasvir edilmiştir. Nişanın alt kısmında cumhuriyet armasından bir parça - hilal içerisinde üzerinde orak ve çekiç tasviri olan beşkollu kırmızı yıldız tasvir edilmiştir.

Yukarı kısımda mine ile işlenmiş kurdelenin üzerinde Azerbaycan dilinde Arap

harfleri ile Bütün dünyanın işçileri, birleşiniz! Dünyaya hakim zahmet olacaktır.”  Yazılıdır.

Nişan üç sıra altın renkli başaklarla çevrelenmiş olup, başakların üzerindeki

kırmızı mine kaplı şeride Arap harfleri ile cumhuriyetin adının

AİŞC (Azərbaycan İctimai Şura Cümhuriyyəti” yani, Azerbaycan Sosyal Şura Cumhuriyeti) kısaltması kazınmıştır.   

3 Aralık 1929 tarihinde Azerbaycan MIK Kırmızı Emek Bayrağı nişanının

şeklini onaylamıştır. O sırada bu nişanın tasvirinde değişiklik yapılmıştır.

Nişanın yeni örneğinin yapımcısı ressam Beniamin Telengater (Beno) olmuştur.

 Nişanın bu yeni şekli altın kaplama gümüşten yapılmıştır.    5x4 cm  ebatında olan nişanın tam ortasında beşkollu hafif eğimli görünümlü

levhanın üzerinde sanayi kurumları, fabrika ve petrol kuleleri tasvir edilmiştir. Nişanın gövdesinde kabartmalı altın orak ve çekiç yer almaktadır. Nişanın üzerinde

çaprazlama  iki bayrak tasvir edilmiştir. Bayrakların destekleri arasındaki beyaz mine sahtın üzerinde Azerbaycan\'ın amblemi olan kırmızı hilal içerisinde beşkollu kırmızı yıldız işlenmiştir. Sağ taraftaki bayrağın üzerinde Azerbaycan dilinde Tüm ülkelerin işçileri, birleşiniz, sol taraftaki bayrağın üzerinde ise cumhuriyetin adının kısaltması - ASSC (Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti) yazılmıştır. Nişan her iki taraftan başaklar, onların  aşağısında meşe yaprakları ve nihayet, pamuk kozalaklarıyla çevrelenmiştir. 1933 yılının sonlarında Kırmızı Emek Bayrağı nişanı ile ödüllendirilme  durdurulmuştur. Bu nişanın 1929 yılı yapımıyla yaklaşık 300 kişinin ödüllendirildiği kayda alınmıştır.