Son dönem Azerbaycan Felsefesi

Son dönemde yeni ekonomik ilişkiler ve demokratik değerler sistemine geçen Azerbaycan’da devlet inşası sürecinde sosyoekonomik,  kültürel ve manevi gelişim yolunda küreselleşme, Azerbaycan ve küresel dünya, Doğu-Batı medeniyetlerinin diyalogu, bu medeniyetleri karşılıklı etkileşimi vs. gibi konular felsefi açıdan ele alınmaktadır.

Azerbaycan’da felsefi düşünce muhitinin şekillenmesinde bazı adımlar atılmıştır. Bu adımlar bağımsızlık döneminin başarıları sırasına dahil edilebilir.  2002 yılında Azerbaycan filozoflarının, Rusya ve Türkiye’nin filozofları ile ilişkilerini daha müteşekkil düzeyde sağlamak için Bakü’de (Azerbaycan Üniversitesinde) düzenlenmiş uluslararası konferans kaybolmuş ilişkilerin yeniden canlanması istikametinde önemli adım sayılabilir. Bunun dışında Azerbaycanlı felsefe araştırmacıları düzenli olarak Rusya ve Türkiye’de düzenlenen konferanslara katılmaktadır. Azerbaycanlı müellifler Moskova’da Rusça ve İngilizce çıkan «Qlobalistika» ansiklopedisinin hazırlanması yer aldılar. 2000 yılı ağustos ayında ve 2003 yılı temmuz ayında Roma’da düzenlenmiş Uluslararası Metafizik Kongrelerine, 2003 yılı ağustos ayında İstanbul’da düzenlenmiş 21. Dünya Felsefe Kongresine, aynı yıl aralık ayında İstanbul’da düzenlenmiş Türkiye, Azerbaycan ve Kazakistan sosyologlarının konferansına, 2004 yılı Oxford Üniversitesinde, 2005 yılı ağustos ayında Hollanda’da düzenlenmiş Uluslararası  Fenomenoloji konferanslarına, 2005 yılı ekim ayında Türkiye’nin İzmit şehrinde düzenlenmiş Türkçe konuşan Halkların Sosyologlarının I. Uluslararası Kurultayına Azerbaycan’dan temsilcilerin katılması  bu alanda uluslararası  ilişkilerin geliştiğine güzel örnektir.

2002 yılında Azerbaycan Felsefe ve Sosyal-Siyasi İlimler Birliğinin tesis edilmesi (Akademik R. Mehdiyev’in başkanlığında) filozofların daha iyi organize edilmesine enden olmuş ve aynı tarihten itibaren Azerbaycan’da «Felsefe ve Sosyal-Siyasi İlimler» adlı derginin yayınına başlanmıştır. Birliğin inisiyatifiyle Carl Popper’in ve Jean-Paul Sartre’ın doğumunun 100. yıldönümü, Kant’ın vefatının ve Feuerbach’ın doğumunun 200. yıldönümü,  John. Locke\'un  vefatının 300. yıldönümü kutlanmış, onlarla ilgili basında çok sayıda makale yayınlanmıştır. Bu gelişmeler Azerbaycan toplumunun dikkatinin dünya felsefi düşüncesine yöneltmek açısından önemli adım sayılabilir. Azerbaycan Felsefe ve Sosyal-Siyasi İlimler Birliğinin inisiyatifiyle, ayrıca milli ve felsefi düşünce tarihinin öğrenilmesi için birçok uluslararası etkinlikler yapılmıştır. Bunların arasında Azerbaycan’ın ünlü filozofu Şihabeddin Yahya Sühreverdi’nin doğumunun 850. yılı jübilesi öncesi yapılmış yayınlar, aynı zamanda Akademik Haydar Hüseynov’un 95. doğum yılı münasebetiyle yapılan çalışmaları, her yıl kasım Uluslar arası Felsefe gününün kutlanmasını özellikle vurgulamak gerekir. 

2004 yılı ekim ayında Prof. Aida İmankuliyeva’nın jubilesine hasredilmiş «Şark ve Garp: Ortak Manevi Değerler, İlmi ve Kültürel İlişkiler» adlı uluslar arası ilmi konferansta ABD, Türkiye ve Rusya’dan gelmiş ünlü filozofların katılımı Azerbaycan’da felsefenin gelişmesi açısından önemli olay sayılabilir. Bunun dışında 2005 yılı sonbaharda tekrar düzenlenmiş uluslararası konferansta daimi faaliyet gösteren «Şark ve Garp: Felsefeler Arasında Köprü» adlı Uluslararası  Bilim Adamları Birliği tesis edilmiştir. 

Bağımsızlık döneminde Azerbaycan’da felsefi ve sosyal siyasi düşüncenin gelişmesi yönünde önemli adımlar atılmıştır.  Bugün felsefe alanında gerek organizasyon, gerekse bilimsel faaliyet süreçleri hızla geliştirilmektedir.