Gah

İlisu kendi topraklarındaki tarihi-mimari yapılarından biri inşa tarihi XVII-XVIII yüzyıllara ait olan savunma kulesidir. Kulenin inşasında nehir taşından, kireç çözeltinin ve pişmiş tuğladan yararlanılmıştır. Kule dikdörtgen şekle sahip olup, yukarı kalktıkça daralıyor. Dördkatlı kulenin iki mertebesinin her duvarında 1 pencere ve 2 mazgal konulmuştur. Bu mertebelerin duvarları dış tarafta kireç  ile suvanmıştır. Kulenin 4. katı ise diğer mertebelerden farklı olarak daha iri boyutlu pencerelerle çevrilidir.

Eski köprüyü yaklaşık XVII-XVIII yüzyıllara ait edilebilir. Köprü Kürmük nehrinin aharının daraldığı yerde, kaya çıkıntıları üzerinde, nehir taşından, kireç çözeltinin ve özellikle de pişmiş tuğladan inşa edilmiştir. Köprünün yapımında tüm köy halkı katıldı. Eski Köprünün yapımında inşaat malzemeleri ile birlikte sıvı  gibi yumurta sarısı da kullanılmıştır. İsimleri şimdilik belirsiz kalan mahir İlisu ustalarının inşa ettikleri köprü şimdi de kullanılıyor.

Kale Gahbas köyünün yakınlarında, Kürmük nehrinin sağ kıyısındadır. Burçlardan ve kale duvarlarından oluşuyor. Savunma Harekât nesne sayılır. Bürclerde iki sıra mazgal ve pencere yerleri, duvarlarda ise mazğallar vardır. Kale çay taşı ve kireç çözeltinin inşa edilmiştir. Kalenin inşa tarihi XIX yüzyıla ait ediliyor.

İnşa tarihi XIX yüzyılın ortalarına ait olan bu anıt İlisu köyünü kapsayan dağlardan birini, Yezlidağın üstünde yapılmıştır. Yuvarlak şekilde inşa edilen kaleçanın çapı 7,4 metreye yakındır. Çay taşı ve kireç  ile yapılmış kaleçanın çevresi boyunca ateş yakmak ve nöbet tutmak için yerler vardır. Kaleçada İlisuya gelen tüm yolları gözlemlemek, ayrıca gözlem altında tutmak mümkündür. Köyden kaleçaya araba yolu yapılmıştır. Kaleça yerli halk   arasında hem de Şamil kalesi gibi de tanınır ve değişik tarihi-mimari abidesi gibi devlet tarafından korunuyor.

Bu abideler Gah ilinin Oncallı köyünde, ormanın içerisinde bulunan kabiristan, ünlü şahsiyetlerin mezarları üstünde inşası yapılmıştır. Kabiristan yerli lhalkı arasında Oğuz adı ile tanınıyor.  Mezarların ikisi de yerden bir metre yükseklikte çay taşından yapılmış örgü ile çevrelenmiştir. Şeyh Yunisin mezarının üstü yaklaşık 1400 yılında Mirza Çelebi Sultan bin Muhammed bin Muhammed Zaman bin İmam Ali adlı şahıs tarafından, Hacı Tapdığın mezarının üstü ise 1786 yılında Şeyh Mirza Çelebi ve Şeyh Salman bin Salih adlı kişi tarafından yapılmıştır. Taptık Baba  ve Şeyh Yunus xanegahı bir zamanlar uluslararası kervan-ticaret yolu üzerinde büyük faaliyet göstermiş siyasi ideolojik merkezlerden biri olmuştur.