Boru taşımacılığı

Azerbaycanda boru kemer nakliyatı`nın yaranması petrol sanayi`nin gelişimi devrinde olmuştur. 1978 yılında Balahanı madenlerinden petrol ayrıştırma fabrikalarına 12 km uzunluktaki ilk petrol boru kemeri çekilmiştir. Bakü petrolü`nün dünya pazarına sunulması 1903-1905 yıllarında Bakü-Batumi petrol kemeri`nin oluştutulması ile mümkün olmuştur. Boyutu 860 km olan bu kemer ile 1930 ylından itibaren ham petrol taşınmaktadır. 

Ülkemizin Abşeron dışındaki bölgelerinde, Hazar petrol ve doğal gaz yatakları`nın istismarı arttıktan sonra ve Baküde büyük petrol ayrıştırma fabrikaları`nın kurulması ile burda boru kemerleri şebekesi genişletilmiştir. Ali-Bayramlı petrol kemeri 1963 yılında inşa edilmiştir. Kemer 134 km boyutlarındadır. Neft Taşları – Bakü, Siyezen – Bakü petrol kemerleri de tam bu devirlerde inşa edilmiştir. Azerbaycanda petrol kemerleri`nin toplam boyutu 4,6 bin km üzerindedir. Petrol`ün boru kemerleri ile taşınması demiryollarına oranla 3 kez daha ucuzdur. 

Doğal gaz kemerlerinin çekilmesi de bu sanayi bölümünün kurulması ile aynı devirlerde başlamıştır.  Karadağ- Akstafa- Tiflis- İran-Astara-Gazi Memmed kemerleri Kafkasyaya bu yakıt türü`nün ulaştırılmasını sağlamıştır. 1959 -60 yıllarında inşa edilmiş Karadağ-Akstafa-Tiflis doğal gaz kemerleri`nin toplam boyu 511 km üzerindedir.  

Zire-Bakü, Neft Taşları-Bakü, Siyezen-Sumgayıt, Karadağ-Salyan, Galmaz-Ali Bayramlı, Siyezen-Güzdek, Karadağ-Baki, Karadağ-Sumgayıt doğal gaz kemerleri gaz hasilatını tüketicilere ulaştırıyor. Ana hatlardan ülkünin bir çok yerleşim birimlerine kollar ayrılmaktadır. Mesela, Yevlah-Şeki, Yevlah-Ağdam_Nahçıvan doğal gaz kemerleri bu tip kollara aittir. Hazar denizi`nin Azerbaycan bölümünde hasilatı muhtemel olan petrolün dünya ülkelerine ulaştırılması için 1995 yılı 19 kasımda petrol kemeri rotası belirlenmiştir. 

Onlardan ilki Doğu rotası olarak biliniyor. Bakü- Groznıy- Tihovetsk-Novorossiysk petrol kemeri hattı`nın toplam boyutu 1346 km, Azerbaycan sınırları içerisindeki boyutu ise 230 km-dir. 1997 yılı ekim ayının 25-de bu petrol kemeri ile ilk parti petrol gönderilmiştir. Önümüzdeki yıllarda 5 mln ton petrol taşınması mümkün olacaktır. 

Ikinci Petrol Kemeri Bati rotasıdır. Boyutları 920 km ve Azerbaycana dahil olan kısmı 480 km –dir. Bu hat 1999 yılı 17 nisanında kullanıma açılmıştır.  Baküden Gürcistan`ın Kara deniz sahillerinde bulunan Supsa (Poti şehri civarında) limanına kadar uzayan ikinci petrol kemeri ile   Khazar petrolü Batı ülkelerine gönderilmektedir. Bu rota yılda 15 mln ton petrolü dünya pazarına çıkarmayı hedefliyor. 

Türkiyede, Aralık denizi sahillerinde Ceyhan limanına kadar Bakü-Supsa petrol kemeri inşa edilmiştir. Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol kererinin toplam 1730 km uzunlukta olacaktır. Onun 468 km-si Azerbaycan arazisinden, 225 km-si Gürcistan arazisinden, 1037 km-si ise Türkiye arazisinden geçecektir. Kemer yılda 50 mln ton petrolü dünya pazarına çıkarmayı hedefliyor.