Demiryolu taşımacılığı

Azerbaycanda nakliyatın tüm türleri gelişmiştir. Ülke dahilinde ve ülkeden kenara yük taşımacılığında demiryolu nakliyatı`nın çok önemli yeri vardır. Ülkeye giriş yapan yüklerin bütününün %70 -ni , yolcu taşımacılıklarının %30-nu demiryolu nakliyatı üstlenmiştir. 

Ülkede demir yollarının toplam boyu 2120 km-dir. Onlar`ın 1111 km –de elektronik lokomotofler yolculuk etmektedirler. Bakü-Tiflis, Bakü-Derbend hatları ve Abşeron bölgesinde kullanılan demiryolu hatlarının tamamı elektrikle çalşmaktadır. Demir yollarının elektronlaşmasına 1926 yılı yılında Bakü-Sabuncu hattı ile başlanmıştır. 

Azerbaycanda şu yönlerde demir yolu hatları mevcuttur: Bakü-Balahanı ülkede inşa edilmiş ilk demir yolu hattıdır. Bu yol 1878-79 yıllarında inşa edilmiştir. 1880 yılında ptröl`ün taşınması için Bakü-Balahanı-Sabuncu-Surahanı (20 km uzunlukta) , 1879-83 yıllarında Bakü-Tiflis-Batumi istikametli rotalar kullanıma açılmıştır. 

Arazi`nin nakliyat sistemi Rusya`nın demiryolu hatlarına Bakü-Derbend hattı ile birleştirilmiştir. 1900 yılı itibarile kullanılan tüm hattın boyu 231 km-dir. Sonradan bu  rota ile Gürcistanın, Ermenistan`ın ve İran`ın nakliyat hatları arasında bağlantı kurulmuştur. Bu yönlerde 1908 yılında inşa edilmiş Tiflis-Yerevan-Uluhanlı-Noraşen-Culfa ve 1941 yılında kullanıma sunulmuş Elet-Culfa demiryolu hatlarının (uzunluk 445) önemi büyüktür. 

Yerleşim birimleri`nin gelişimini, yolcu ve yük taşımacılık sistemini genişletip geliştirmek, yeni arazileri ve doğal rezervleri  kullanabilmek için daha sonraları Bakü-Akstafa hattından (uzunluk 456 m) Akstafa-Kazah, Yevlak –Mingeçevir, Yevlak-Ağdam (1963-65  yılları) , Ağdam –Hankendi (1977), Yevlah-Balaken, Padar-Çöl-Gökler demiryolu hatları inşa edilmiştir. Kuşcu-Alabaşlı demir yolu hattı 1950 yılında (35 km) Taşkesen`de çıkarılan demir filizlerinin taşınması için inşa edilmiştir. Boyu 25 km olan Padar-Çöl-Gökler demir yolu hattı arazide yetiştirilen ezem mahsüllerinin ana demir yolu hatlarına ulaştırılmasına hizmet ediyor. Şeki-Zakatala iktisadi bölgesinde bulunmuş polimetal filiz yatakları`nın kullanımı, bölgenin sosyoekonomik  durumunun güçlendirilmesi amacıyla 1986 yılında 162 km uzunlikta Yevlah-Balaken demir yolu hattı çekilmiştir. 

Ali-Bayramlı-Hacıgabul (9 km) , Sarıcallar-Sabirabad (7 km), Karalılar –Akçabedi, Mincivan-Gafan (39 km) kolları Alet-Culfa demir yolları yönünden ayrılan yollardır. Osmanlı-Astara demir yolu hattı Lenkeran-Astara iktisadi bölgesini diğer bölgelerle birleştiriyor. 220 km olan bu hat 1941 senesinde kurulmuştur. Bu hattan 35 km –lik Salyan-Nefçala hattı ayrılmaktadır. O`nun inşasında amaç burda üretilen balık ve petrol ürünlerinin taşınmasıdır. 

Bakü çevresinde dairesel demir yolu  hattı faaliyet göstermektedir. Rurahanı-Gala (1949 senesi) , Gala-Pirallahı (1959), Yeni Surahanı-Hövsan (1968), Gala-Buzovna, Buzovna-Bilgeh, Bilgeh-Pirşahı-Sumgayıt demir yolu hatlar o`nun başlıca bölümleridir. 

Demir yolu hatları ile petril ve petrol ürünleri, metal, filiz, otomobil, orman materyalleri, donanım ve yiyecek taşınmaktadır. Bunun için doğu yönle hatlar daha çok kullanıllıyor. 

Şehiriçi yolcu taşımacılığında metro`nun rolü çok büyüktür. 1967 senesinde kullanıma verilmiş metro hattı`nın toplam uzunluk`u 28,5 km-dir.