Meyhane

Meyhana Azerbaycan`a ait, vurmalı çalgılar eşliğiyle söylenen veya yüksek sesle okunan ölçülü musiki-şiirsel edebi bir türdür. Genel olarak Bakü köylerinde yayılmış ve gelişmiştir. İki ya da daha fazla şair-sanatçı karşılıklı değişme şeklinde bedaheten söylenmektedir. Meyhana janrının kendine öz renkliliği daha belirgin ve daha derindir. Meyhana\'ya bu görüntüyü veren vurmalı çalgıların metroritmik temelinin ostinat formüllü kullanımı meyhana janrının eski tarihe dayandığını göstermektedir.

20. yüzyıl boyunca meyhana janrı 3 gelişim aşamasından geçmiştir. Bu aşamalar Azerbaycan halkının hayatında son derece zor, çelişkili olaylarla dolu dönemlere denk gelmektedir. 1920 yılı Nisan devrimi sonrası yeni ideolojinin yayılması için meyhanaya geniş yer verilmiştir. Meyhana “Eleştiri-uygulama” tiyatrosunun repertuarında ve genel olarak sanatsal edebiyatın yanı sıra, sahne eserlerinde yer almıştır.

1941-1945 yılları savaş döneminde meyhana, halk nezdinde önemli bir yere gelmiş, halka teselli, umut, inan ve güven aşılamıştır. 

90`lı yıllardan bu yana, meyhana gelişim açısından 3. aşamaya gelmiştir. Fakat ülkenin bağımsızlık sürecinde meyhana türüne yönelik kalite bakımından yeni bir yaklaşım sergilenmektedir: televizyon kanallarında meyhana yarışmaları düzenlenmekte, usta sanatçılar el şenliklerine davet edilmekte, meyhana mecmuaları basılmakta ve en sonunda, meyhana araştırma alanına dönüşmektedir.

Meyhana – çağdaş dönemde halk şiirinin devamı niteliğindedir. Her dönemin kendi meyhanası vardır. Zamanın nabzını tutan, onu oluşturan ortamın rengini yansıtan bu tür her zaman folklorla bağlı olmuş, halkın arzu ve dileklerini yansıtmış, dönemin eksikliklerini vurgulamıştır.

Meyhana janrının kuruluş ve yapısal bakımından birbirinden ayrılan türleri vardır: 

a) Kafiyeli meyhanalar

b) Redifli meyhanalar

v) Beyitli meyhanalar

q) Kafiyesiz meyhanalar, Bediheler

Mirza Abdülhalik Yusuf, Haşım bey Sagi, Mirza Semender, Aliağa Vahit, Meşedi Azer, Yahya Molla oğlu, Ahmet Anatollu, Ağadadaş Müniri, Dilgem, Ağaselim Çıldağ vb şairler meyhananın klasik örneklerini yaratmıştır.

Şu anda da pek çok yetenek sahibi bu sanatla məşkül. Onların arasında Ağamirze, Ağakerim, Namık Mana, Vügar, Gülşen vb daha ünlü.