İşgal faciası

XX. yüzyılın sonlarında dünyanın en büyük işgal trajedisini Azerbaycan yaşamıştır.

Ermenistan’ın Azerbaycan’a askeri saldırısı sonucunda 20 bin kişi Azerbaycanlı ölmüş, 4866 kişi kaybolmuş, 100 bin kişi yaralanmış, 50 bin kişi çeşitli derecelerde zarar görmüş ve özürlü olmuştur.

Askeri saldırı cumhuriyetimizin 17 bin km² en verimli topraklarının işgaline, 900 yerleşim biriminin, 130939 evin, 2389 sanayi ve tarım alanının, 1025 eğitim, 798 sağlık ocağının, 1510 kültür kurumunun, 5198 km otomobil yollunun, 348 köprünün, 7568 km su ve 76940 km elektrik ağının dağıdılmasına neden olmuştur. Ermeni saldırganları işgal altındaki topraklarda Azerbaycan’ın kültürel mirası olan kültür varlıklarını zalimcesine yok etmişler. Zapt ettikleri topraklarda onlar 12 müzeyi ve 6 resim galerisini, tarihi önemi olan 9 sarayı yağmalamış ve yakmışlar. Nadide tarihi önem taşıyan 40 bin müze serveti ve eşyası yağmalanmış, 44 tapınağa ve 18 camiye hakaret edilmiştir. Yıkılan ve yakılan 927 kütüphanede 4,600 (dört milyon altı yüz) bin kitap ve eşsiz yazma örnekleri yok edilmiştir.

Dağlık Karabağ bölgesinde ve çevre bölgelerde Azerbaycan’ın milli kültür ocaklarına Ermeni tacizcilerinin verdikleri zararı net olarak hesaplamak imkansızdır, çünkü talan ve tahrip edilen servetler sadece Azerbaycan’ın değil, hem de tüm dünya uygarlığının eşsiz kültür örnekleridir. Nüfusa vurulan manevi - psikolojik darbe ile beraber, başlangıç ve sonuna kadar tespit edilmemiş bilgilere göre, Azerbaycan ekonomisine 60 milyar dolardan çok  zarar verilmiştir.

Hankendi - 26 Aralık 1991 (alanı 926 km²)

Hocalı - 26 Şubat 1992 (alanı 0.97 km²)

Şuşa - 8 Mayıs 1992 (alanı 289 km²)

Laçin - 17 Mayıs 1992 (alanı 1835 km²)

Hocevend - 2 Ekim 1992 (alanı 1.46 km²)

Kelbecer - 2 Nisan 1993 (alanı 1936 km²)

Ağdere - 7 Temmuz 1993 (alanı 1.7 km²)

Ağdam - 23 Temmuz 1993 (alanı 1094 km²)

Cebrail - 23 Ağustos 1993 (alanı 1050 km²)

Fuzuli - 23 Ağustos 1993 (alanı 802 km²)

Kubadlı - 31 Ağustos 1993 (alanı 802 km²)

Zengilan - 29 Ekim 1993 (alanı 707 km²)