Ana Sayfa    » COĞRAFİYA    » İktisadi coğrafya    » Tarım   

Tarım

  


Tarımsal sanayi kompleksi (TSK)
TSK`nın başlıca görevi ahalinin erzak ve yiyecek ürünleri ile , hayvancılığın yemle, sanayinin  türlü hammadde gereksinimini karşılamaktır. TSK ziraat ve sanayinin karşılıklı ilişkisidir. Tarımsal sanayinin geliştirilmesi için güçlü imkanlar mevcuttur. Ülkede sıcaklık ve ışık yeteri kadardır ve yılda 2 kez mahsül almaya, yıl boyunca otlak arazilerden yayarlanmaya imakn veriyor. Üretimin çok`u su verilen topraklardır. Azerbaycanda tarımsak ekonominin %61-i ziraat , %39-u ise hayvancılıktan teşkil olunmuştur. 
Ziraatte buğdaycılık ana alandır. Ülkenin buğday ihtiyacının %20 si ödeniliyor, geri kalanı ise kenardan ithal ediliyor. Buğdaycılık demye ve sulama buğdaycılık`a ayrılıyor. Demye (yağmurla sulanan ) buğdaycılık – dağlık ve dağ eteğindeki bölgelerdedir. Sulama buğdaycılık ise aran (düzlük ) bölgelerde gelişmiştir. Buğdaycılıkta Şeki, İsmayilli, Şamahı, Celilabad, Sabirabad, Akcabedi, Balaken, Beylegan özellikle öneçıkmaktadır. 
Yem bitkileri- buğdaydan sonra ikinci alandır. Yem bitkilerine arpa, mısır, ay çekirdeği, şeker pancarı, çeltik ve diğerleri aittir. Arpa genellikle Şekide, Celilabadda, Akçabedi ve diğerleri, mısır Şeki, Zakatala, ay çekirdeği Şeki, Zakatala, İsmayillide, Şamahıda, şeker pancarı Nahçıvanda, çeltik ise Lenkeranda ekiliyor. 
Teknik bitkiler- tarımsal sanayi kompleksinde gelirin büyük bir bölümü burdan alınıyor. Teknik bitkicilik`e şunlar dahildir: 
Pamukçuluk- stratejik önem taşıyan ve çok fazla gelir getiren alandır. Özellikle Kür-Aras ovalıklarında ekiliyor. 
Tütüncülük- II teknik bitkidir. Özellikle Şeki, Öğuz, Gabele, Zakatala, Balaken,Masallı, Yardımlı, Lerik, Gubadlı, Zengilan, Yukarı Karabağda, Kelbecerde ekilmektedir. (dağlık bölgelerde) Nahçıvanda, Şahbus ve Şerurda ekilmektedir. 
Çaycılık- Kafkasta Gürcistandan sonra 2. yerde durmaktadır. (Kolhida düzlük) Özellikle Lenkeran, Astara, Masallı ve Kısmen de Zakatalada ekilmektedir. 
Safran- çok değerli bitkidir. Abşeron-Bilgehde ekiliyor. 
Kına bitkisi- Nahçıvanda, Kürdemirde, Salyan ve Zakatalada ekilmektedir. 
Sebzecilik ve bostancılık- bütün bölgelerde vardır. Sebzecilik Guba-Haçmas ve Lenkerandadır. Haçmasta geç olgunlaşan sebze, Lenkeranda ise faraş sebzecilik yaygındır. Bostancılık- Sabirabad, Saatlı, Kürdemir, Zerdab, İmişli ve Abşeronda (Zire, Türkan, Höfsan) ekiliyor. Kürdemir kavunu, Sabirabad ve Zire karpuzu, Höfsan soğanı ile meşhurdur. 
Patatescilik- batı bölgelerinde Gedebey, Tavus, Şemkir, Daşkesen, Gökgölde ve Gusarda ekiliyor. Ekseren demye ekini, kısmen de sulama ekininde ekiliyor.
Üzümcülük – en çok gelişmiş gelirli alanlardan biridir. Işçi gücü talep eder. Üzüm hem sulama (%60) hemde  demye (%40) şartlarında ekilir. 250 üzerinde türü vardır. Teknik,sofra ve kişmiş üzümüne ayrılır. Üzüm üretiminde 1. yeri Gence-Gazah (Şemkir, Tavus, Samuh), 2. yeri Kür-Aras (Beylegan ve Küçük Kafkasın güney doğu etekleri, Füzuli, Cebrayıl, Zengilan), 3. yeri ise Şamahı ve Nahçıvan tutmaktadır. 
Çekirdekli meyve (elma) – Guba-Haçmasta, Şeki-Zakatalada, Dağlık Şirvanda, gerzekli meyve (ceviz, fındık, kestane)- Şeki ve Zakatalada, çekirdekli meyve (kayısı, şeftali, erik)- Nahçıvanda, kuru subtropik meyveler (nar, hayva) Kür-Aras ovalıklarında, güney meyveleri (püste, badem, incir, zeytin) Abşeronda, sitrus meyveleri (limon, portakal, mandalina, feyhoa) Lenkeran astarada, dut ağacı- Aran bölgesi ve Yukarı Karabağda ekiliyor. 
Hayvancılık- ürünü yerli tüketim için yeterli değildir, yerli talebi ödemiyor. 
Sığırcılık (etlik ve etlik-sütlük)- köy ziraati esasında yapılmaktadır. Özellikle inekler yetiştiriliyor. Tüm bölgelerde vardır. Şeki-Zakatalada hemde bufalo yetiştiriliyor. Lerik ve Yardımlıda zebu ve zebuyabenzer sığırcılık vardır. 
Koyunculuk- yün ve deri hafif sanayisi için hammadedir. Gelirli alandır çünki sayıları sıkca artmaktadır. Emek masrafı azdır. Yem ihtiyacı azdır. Yünlük etlik ve etlik yönümlüdür. Ana cinsleri dağ merinosu, etlik “Balbas” (Nahçıvan), “Karabağ”, “Gala” (Abşeron) türleridir. 
Kuşculuk – en büyük kuşculuk kompleksleri şehir etraflarında Bakı-Gence-Nahçıvanda yer alıyor. Özel tarım ürünüdür. 
Kozacılık -  dut olan bölgelerde – aran ve daö eteklerinde (Balaken, Zakatala, Gah) gelişmiştir. 
Arıcılık – dağlık ve dağ eteği bölgelerde (sübalp çimliklerde) gelişmiştir. 
Azerbaycanda ziraai komplekslerin gelişimi için yeni devlet planları hazırlanmaktadır 



Oxunub: 151526