Azerbaycanlı Boya Ressamları

Azerbaycan tasvir sanatında gerçekçi tezgah boya ressamlığının teşekkülü, portre ve manzara dergilerinin gelişmesi  Behruz Kengerli’nin adıyla ilgilidir. Toplam 7 yıl sanatla uğraşmış Behruz Kengerli 2000’e dek resim eseri yapmıştır. Azerbaycan Halk Cumhuriyeti döneminde Behruz Kengerli boya ve grafik eserleri hazırlamış, özel dernek açmış, ferdi sergilerini düzenlemiştir. 1921 yılında Azerbaycan’da açılan ilk büyük sergide Kengerli’nin 500’den fazla eseri sergilenmiştir. B.Kengerli’nin yaptığı İlanlı Dağ Ay Işığında, Güneş Batarken, Bahar manzaraları, Mülteciler silsilesinde olan yurtsuz insanların portreleri, Elçilik, Toy gibi eserleri, Nahçivan tiyatrosunda sahneye konulmuş Ölüler (C.Memmedguluzade), Hacı Gara (M.F.Ahundzade), Peri-cadu (E.Hagverdiyev) gibi sahne eserlerine verdiği bedii tertibat ve giyim eskizleri Azerbaycan boya ressamlığının değerli örneklerindendir.

Azerbaycan boya ressamlığı sanatında manzara türürnü oluşturanlardan biri de ressam Settar Behlulzade’dir. Onun sanatında Azerbaycan doğasının güzellikleri Kızbenövşe’ye Giden Yol , Doğma Düzler, Toprağın Hasreti, Hazar Üzerinde Akşam, Hazar Güzeli, Ebedi Meşaleler, Kepez’in Göz Yaşları, Vatanımın Baharı, Azerbaycan Masalı, Surahanı Ateşgahı , Efsanevi Toprak, Şahnabat, Nahçıvan. Ahşamçağı Ordubad Bağlarında, Bakıda Ateşfeşanlıg, Gudyalçay vadisi, Emircan, Neft Taşları, Şamahı üzümlükleri vb. resimlerinde canlanmıştır. Onun manzara-peyzajlarında, özel-lirik natürmortlarında, ince halı işlemelerin dizilişini yansıtan geleneksel halk sanatı motifleri duyulur.

Ressam Böyükağa Mirzezade’nin çeşitli konularda hazırladığı eserler değerli sanat örnekleri olarak boya  ressamlığı tarihine girmiştir. O, natürmort tarzda “Şemsiye Altında Natürmort”, portre tarzında “Maestro Niyazi”, “Aşık Alesger”, “Akademik Memmed Arif” gibi eserler yapmıştır. Tiyatro dekorasyonu alanında de faaliyet göstermiş  – “Kaynana”, “Milyoncunun Dilenci Oğlu” muzikellerde ressam olmuştur.

Ressam Mikayıl Abdullayev’in tablolarında Azerbaycan’ın geniş, rengarenk panoraması tasvir edilmiştir. Ressamın Ahşam, Mingeçevir işıgları, Azerbaycan Çöllerinde, “Sevinç”, “Saadet Kuranlar”, “Yavrusunun Arkasınca”, “Tarlada Karabağlı Kız” vb. eserlerinde emek adamları, günlük yaşam sahneleri lirik tarzda verilmiştir. Hindistan Silsilesinden dolayı M. Abdullayev’e uluslararası Nehru mükafatı (1970) verilmiştir. M. Abdullayev’in portreler galerisinde “Üzeyir Hacıbeyov”, “ Semed Vurğun”, “Nesimi” gibi eserleri Azerbaycan portre ressamlığı sanatının klasik örneklerindendir.

Natig Ebdürrehmanov’un Çeltik Becerenler, Dağlarda Güneşin Batması resimleri ve Azerbaycan doğasını canlandıran lirik manzaraları boya ressamlığının en iyi örnekleri sayılmaktadır.

Halk ressamı Tahir Salahov’un  Nöbetten Dönenler”, Seher Treni, Abşeron Kadınları, Yeni Deniz eserleri dönemin kahramanlık ruhu, Hazar’da yükselen çelik adaların azameti duyulur. Ressamın yabancı ülkeleri konu alan resimleri, manzara ve natürmortları çağdaş Azerbaycan boya sanatının en iyi eserleri sırasındadır. T.Salahov’un çağdaş portre boya ressamlığı tarzında yaptığı Bestekar Gara Garayev’in Portresi portre sanatının en olgun  örneğidir. Onun portre tarzında çizdiği “Koroğlu”, “Mirze Elekber Sabir”, “Fikret Emirov”, “Resul Rza” ve “Aydan” eserleri vardır. Onun eserleri dünyanın ünlü müze ve galerilerinde, özel koleksiyonlarda saklanmaktadır.  

Halk ressamı Toğrul Nerimanbeyov’un eserlerinde doğa, kişiler elvan dekoratif boyalarla tasvir edilir. Ressamın Saadet, Sevinç, Torpağın Bereketi, Bazar ve b. tabloları, natürmort ve manzaraları iyimsrt motifleriyle işlenmiştir. Onun yorum yeteneği Paris’i Hatırlarken, Bethoven Dünyası eserleri ve sahne dekorlarında açık görünmektedir.