Baş səhifə    » COĞRAFİYA    » Əhali coğrafiyası    » Əhalinin miqrasiyası   

Əhalinin miqrasiyası

  

Əhalinin miqrasiyası ayrı-ayrı vaxtlarda ölkədə baş verən içtimai-siyasi və tarixi-iqtisadi amillərin təsiri ilə getmişdir. XIX əsrin əvvəllərində (1828) Azərbaycan Rusiyamn tərkibinə qatıldıqdan sonra bura əvvəlcə ermənilər (xüsusilə Qarabağa), XIX əsrin ikinci yarısında Muğana, Gədəbəyə, Dağlıq Şirvana və Abşerona ruslar immiqrasiya etmişlər. XIX əsrin sonu, XX əsrin əvvəllərində Bakıda neft sənayesinin inkişafı ilə əlaqədar dünyanın bir çox regionlarından bura müxtəlif milliətlərin nümayəndələri gəlmişlər.
İkinci Dünya müharibəsi zamanı keçmiş Sovet Sosialist Respublikası İttifaqının (SSRİ) müharibə gedən ərazilərindən köçürülən rus, ukrayna, belorus və digər millətlərin bir hissəsi də respublikamıza gəlmişdir. XX əsrin 60-70-ci illərindən isə əhali Azərbaycandan Rusiya, Ukrayna, Belorus və Mərkəzi Asiya respublikalarına miqrasiya etmişdir. İlk vaxtlarda hər il respublikamızdan 0,4-40 min nəfər adam Rusiyanın Moskva, Sankt-Peterburq şəhərlərinə, Sibir, Uzaq Şərq və digər regionlarına miqrasiya etmişlər. 1948-53-cü illərdə Ermənistandan 150 min nəfərdən çox azərbaycanlı məcburən tarixi torpaqlarından respublikamıza köçürülmüşdür.
1988-ci ildən sonra Qafqazda ictimai-siyasi vəziyyətin gərginləşməsi ilə əlaqədar Ermənistandan 190 min nəfərdərn çox azərbaycanlı, Mərkəzi Asiyadan (Özbəkistan və Qırğızıstandan) 25 min nəfər türk də Azərbaycana pənah gətirmişdir. Həmin dövrdə Bakıda və ölkənin digər ərazilərində yaşayan 500 min nəfərdən çox erməni, həmçinin başqa rusdilli əhalinin müəyyən hissəsi (ruslar, yəhudilər) respublikanı tərk etmişlər. Hazırda ölkədə miqrasiya saldosu ildə mənfi 4-5 min nəfərdir. Son iki əsr ərzində 1,5 mln. nəfər azərbaycanlı Ermənistandakı tarixi torpaqlarından qovulmuşdur.
Ölkə daxilində əhalinin miqrasiyasının əsas istiqaməti kəndlərdən şəhərə doğrudur. Miqrasiya edən əhalinin 1/5-i Bakıya gəlir. Son vaxtlar Qarabağ və Ermənistanla sərhəd rayonlarından köçürülən əhali respublikanın digər ərazilərində, xüsusilə Abşeronda yerləşdirilir.

Ölkələr

1990-1995

1996-2000

2001-2006

lən

Gedən

Saldo

Gələn

Gedən

Saldo

lən

Gedən

Saldo

Rusiya

85666

205365

-119699

14876

45198

-30322

8133

20001

-11868

Ukrayna

11244

31330

-20086

1839

3369

-1530

819

1157

-338

Belorus

1426

5112

-3686

192

629

437

94

570

476

Qazaxstan

9036

6001

+3035

1383

860

+523

535

856

-321

Özbəkstan

17492

3468

+14024

1645

436

+1209

J34

90

+444

Qırğızıstan

3209

1307

+1902

187

186

+1

75

66

+9

Türkmənistan

3634

3603

+31

969

1608

-639

805

93

+712

Tacikistan

537

268

+269

98

15

+83

48

5

+43

Gürcüstan

20216

4838

+15378

2799

724

+2075

1466

137

+1329

Moldova

390

544

-154

47

48

-1

41

40

+1

Estoniya

203

210

-7

36

66

-30

4

4

0

Latviya

713

541

+262

67

11

+56

31

1

+30

Litva

295

325

-30

62

23

+39

19

13

+6

Ölkəsi göstərilməyən

60464

70613

-10149

3269

694

+2575

85

0

+85

Cəmi

214525

333435

-118910

27469

53867

-26398

12689

23033

-10344

Digər xarici ölkələr

2860

24898'

-22038

411

45741

4163

294

679

-385

Yekun

217385

358333

-140948

27880

58441

-30561

12983

23712

-10729




Oxunub: 416469