Hafif sanayi

Hafif sanayi; dokuma, dikiş, deri ve kürk, ayakkabı, triko ve halıcılık alanlarından oluşmaktadır. Azerbaycan\'da hafif sanayi ile geçim eski tarihlere dayanmaktadır. Örneğin ülkede halıcılığın tarihi 13. yüzyıla dayanmaktadır.

1913 yılında Azerbaycan\'da 300 ton ham ipek, 22 bin ton kütsüz pamuk, 4 milyon ton yün üretilmiştir ki, buda tüm Rusya üretimine oranı %79, %10 ve %2`yi oluşturmaktadır. Azerbaycan\'ın büyük potansiyele sahip olmasına rağmen, hammadde ihraç eden ülke olarak bilinmekteydi. Azerbaycan’da fabrika dokumacılığı, dikiş, triko ürünlerinin, ayakkabının sanayi üretimi ucuz hammadde altyapısını kaybetmekten korkan Rus fabrika sahipleri tarafından yapay biçimde engellenmiştir. Azerbaycan, Çarlık Rusya diğer ücra bölgeleri gibi, merkezde imal edilen her türlü hammaddenin işlenmesi konusunda çok güçlü olmuştur.

İkinci Dünya Savaşı\'na kadarki yıllarda birkaç büyük işletmeler inşa edilmiştir: Gence\'de mahud fabrikası, birkaç pamuk temizleme fabrikaları (Yevlah, Gence, Ucar, Salyan, Berde), Şeki ve Hankendi`nde ipek fabrikaları, Bakü\'de çorap-triko fabrikası, 2 dikiş, 1 ayakkabı fabrikası inşa edilerek hizmete sunulmuştur. Savaştan sonraki yıllarda birkaç büyük işletmeler inşa edilmiştir: Mingeçevir`de dokuma fabrikası, Sumqayıt`ta hovlu iplik, üst triko ve dikiş fabrikaları, Gence\'de halı ve dikiş fabrikası, Bakü\'de ayakkabı, dikiş, gön fabrikaları, Ordubad`da ipek böceyi açma fabrikası, Nahçivan\'da alt triko, dikiş ve halı fabrikaları, diğer şehirlerde dikiş fabrikaları açılmış ve üretime geçmişlerdir. 

Hafif sanayi bitki hammaddesi (pamuk, keten), hayvancılık hammaddesi (yün, ipek, deri ve kürk), yapay ve sentetik lifler veren kimya endüstrisi gibi kollarla birbirlerine bağlantılıdır. Yapay lif, hazırlanmış kimyasal liflerden (viskoz, asetat vb) sentetik lif petrol, gaz ve kömürden yapılmış liflere (kapron, lovsan vb) denilmektedir. Hafif sanayi bütün ülkelerde gelişmiştir. 20. yüzyılın ikinci yarısından başlayarak, bol hammadde ve ucuz işçi gücüne sahiptir. Gelişmekte olan ülkelerin bu alanda payı gelişmiş ülkelere göre artmıştır. Özellikle de pamuk kumaş üretiminde bu pay çok büyüktür.

Dokuma; hafif sanayinin en önemli alanıdır. Dokuma tüketiciye iş rezervlerine ve hammadde kaynaklarına eğilimlidir. Genelde kadın işçilerin ağırlıkta olduğu dokuma tesisleri, ağır sanayi bölgelerinde ve kalabalık yerleşim yerlerinde faaliyet göstermektedir. Dokuma ürünleri pamuk, yün, ipek ve keten kumaş elbise üretiminde kullanılmaktadır. Kumaşın hazırlanması aşağıdaki aşamalardan geçmektedir:

1.Hammadde: Pamuk temizleyen, keten imal eden ve yün yıkayan kesimlerde ilk aşamadan geçen kısımdır. Bu aşamada çok atık oluşmaktadır. Bundan dolayı bu aşama da üreticiler işletmelerini hammadde kaynaklarının yakınlarında kurmaktadırlar.

2.Ayırıcılık: Bu aşamada fiberden lif elde edilmektedir.

3.Dokuma: Bu aşamada iplikten sert kumaş hazırlanır.

4.Süsleme:  Bu aşamada sert kumaşı boyayıp, desen koyuyorlar.

Azerbaycan\'da hafif sanayi ürünlerine olan iç talebin %90\'ı ithalat sayesinde karşılanmaktadır. Azerbaycan\'a hafif sanayi ürünleri, özellikle de giyim ve tekstil ürünleri yurtdışından gelmektedir. Bu ülkeleri şöyle sıralayabiliriz; Türkiye, İran, Çin ve bazı Avrupa ülkeleri bunlardan bazılarıdır.