Uluslararası Ekonomik İlişkiler

Azerbaycan Cumhuriyeti devlet bağımsızlığını kazandıkdan sonra dış iktisadi politikasının önemli istikametlerinden birini uluslararası mali - kredi ve iktisadi kurumlarla ilişkiler oluşturmuştur. Geçen dönem içinde bu alanda yeterince çalışma yapılmıştır. Azerbaycan, neredeyse bütün önde gelen uluslararası kuruluşlara, ayrıca 1992 yılında Uluslararası Para Fonu\'na, Dünya Bankası\'na, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası\'na, İslam Kalkınma Bankası\'na, 1999 yılında Asya Kalkınma Bankası\'na üye kabul edilmiştir.

1920 yılında Azerbaycan Halk Cumnuriyeti bağımsızlığını kaybettikten sonra dış ekonomik ilişkiler SSCB\'nin devlet tekelinde toplanmıştı. Azerbaycan\'ın dış ekonomik ilişkilerinin Moskova tarafından tanımlandığı bir ortamda ülkede bu alanın kontrol edilmesi için herhangi kuruma ihtiyaç duyulmuyordu. Azerbaycan\'ın ekonomik ilişkileri koşullu olarak SSCB\'nin yönetiminde gelişiyordu. 1991 yılında Azerbaycan ekonomisi alanlarında ürün gönderilmesi (iç fiyatlarla) toplam-12,2 milyon. rub olmuşsa, bunun toplam 744 bin manatı  ihracatı  oluşturmuştur. Azerbaycan\'ın dış ekonomik ilişkileri SSCB\'nin yönetiminde mübadele ilişkilerinden 16,7 defa daha azdı. Bu ilişkiler de Moskova’nın tekelinde idi. Teknolojinin, iş gücünün hareketi ise daha çok kapalı ve tek taraflı nitelik taşıyordu.

Siyasi bağımsızlık kazandıktan sonra Azerbaycan\'ın  ekonomik gelişiminin temel meselelerinden biri dış ekonomik ilişkilerin doğru yönde geliştirilmesi  olmuştur. Azerbaycan bugün dünyanın 84 ülkesi ile karşılıklı ticari  ve ekonomik ilişkilere sahiptir. Ülkenin ekonomik potansiyeli, hammadde ve mineral kaynaklarla zenginliği, doğal koşulları ve avantajlı ekonomik ve coğrafi konumu işbirliği imkanlarını artırıyor.

Belirtilen olgular son yıllarda dış ekonomik faaliyet alanında yaşanan yapısal ve kalite değişikliklerine açık delildir ve aynı zamanda, Azerbaycan devletinin uluslararası ekonomik entegrasyon ilişkilerine dahil olmasının örneğidir.

Yabancı ülkelerle ekonomik işbirliği Azerbaycan\'ın milli ekonomisinin çok yönlü gelişiminin sağlanması için büyük avantajlar sağlıyor. İşte bu yüzden Azerbaycan\'ın milli ekonomisinin oluşması ortamında dış ülkelerle karşılıklı ekonomik ilişkiler ve bu ilişkilerin gelişmesi büyük önem taşımaktadır.

Dış ticarete müdahale için kullanılan en önemli araçlardan biri gümrük tarifleridir. 10 Haziran 1997 yılında Azerbaycan Cumhuriyeti\'nde «Gümrük Kanunu» kabul edildikten sonra 20 Haziran 1995 yılında kabul edilen Gümrük Tarifesi» hakkında Azerbaycan Cumhuriyeti Kanunu yürürlüğe girmiştir. Bu yasa, özellikle, iç piyasanın dış piyasayla etkin ilişkisini sağlamakla, dış ticaretin devlet yönetimi için önemli aracı olan gümrük tarifinin oluşturulması ve uygulanması, ayrıca Azerbaycan Cumhuriyeti gümrük sınırından geçen mallardan ücret alınması kurallarını belirlemiştir.

Azerbaycan Cumhuriyeti\'nin dış ekonomik ilişkilerinin temel özelliği uluslararası, bölgesel ve yerel nitelikli ekonomik kurumlara dahil olmak ve bununla da sosyal hayatın bütün alanlarında bu kurumlara entegre olmaktır. Bağımsızlığını yeniden elde edildikten sonra (18 

Azerbaycan dünyanın Müslüman cumhuriyetlerinden biri olduğu için birkaç uluslararası İslam teşkilatına da üye olmuştur. Bunlardan en nüfuzlusu ve daha fazla katılımcı üye ülke sayısına sahip (28 ülke)  İslam Konferansı Teşkilatı (İKT)’dır. İslam Konferansı Teşkilatı bağımsızlık elde ettikten sonra Azerbaycan\'ın entegrasyon sürecine girdiği ilk bölgesel düzeyli kurumdur.

İslam Kalkınma Bankası ve İslam Dayanışma Fonu ile Azerbaycan Cumhuriyeti millli ekonomisinin üç farklı alanına yatırım kaynakları ve sermaye  yatırmışlar. Öyleki, bu yabancı sermaye ve yatırım malzemeleri tarımın gelişmesi için özellikle ıslah ve su alanına yöneliktir.

 Azerbaycan demokrasi ve ekonomik kalkınma amaçlı GUAM örgütününü üyesi ve kurucularından biridir. Teşkilatın diğer üyeleri Gürcistan, Moldova ve Ukraynadir. GUAM 10 Ekim 1997’de oluşmuştur.

Azerbaycan devletinin dünya ekonomisine entegrasyonunda Ekonomik İşbirliği Teşkilatının (ECO) da özel rolü vardır.

Azerbaycan devleti Karadeniz Ekonomik işbirliğinin (KEI) kurucularından biridir.

Azerbaycan 20 Eylül BDT üyesi olmuştur.

Azerbaycan Cumhuriyeti 1992 yılından Uluslararası Para Fonu ve Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası üyesidir. IMF’nin Bakü şehrinde temsilciliği faaliyet göstermektedir.

Azerbaycan Cumhuriyeti 21. yüzyılın eşiğinde uluslararası  ilişkilerinin geliştirme ve entegrasyon süreçlerinde faaliyetlerinin sürdürerek yeni yüzyılda da bu gelişme temposunu başarıyla sürdürmüştür. Öyleki, 27 Ocak 2001 yılında Avrupa Konseyi Parlamento Asablesine 43. devlet olarak  kabul edilmiştir.

1990\'lı yılların başlarında özellikle siyasi nitelik taşıyan ve eski SSCB ülkeleri arasında uluslararası ilişkiler amacını taşıyan Bağımsız Devletler Topluluğu şu anda daha çok üye ülkeler arasında ekonomik entegrasyonun somut çerçevelerinin belirlenmesine yöneliktir. Azerbaycan Cumhuriyeti birçok BDT ülkesiyle serbest ticaret rejimi kurmuş, serbest yatırım için yasal temel oluşturmuştur.

20. yüzyılın başlarında Azerbaycan birkaç komşu ülkeye balık, havyar, petrol ve ipek satıyordusa, bugün Azerbaycan dünyanın birçok ülkesi ile ticaret yapıyor.

 Azerbaycan dış ülkelere petrol, petrol ürünleri ve donanımları, pamuk elyafı, tütün, alkollü içecekler (şarap), buzdolabı ve klimalar, renkli metaller ve kimya ürünleri gönderiyor, karşılığında ise gıda ürünleri (yağ, un, şeker, tahıl, narenciye meyveler), otomotiv ve sanayi ürünleri, metal ve orman ürünleri, hafif sanayi ürünleri (kumaş, elbise, ayakkabı), mineral gübre ve ev eşyaları alır.

Azerbaycan gelecekte hammadde yerine daha çok hazır sanayi ürünleri ihraç etmeyi planlıyor.