Azerbaycan’ın Bankacılık Sistemi

Azerbaycan Cumhuriyeti bankacılık sisteminin faaliyeti “Banklar Hakkında” kanunla düzenlenmiştir.

Kanuna göre ülkenin banka sistemi iki basamaklıdır – Azerbaycan Cumhuriyetinin Merkezi Bankasından ve kredi kurumlarından ibarettir.

Ana basamak - Merkez Bankası ve faaliyeti Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası, «Azerbaycan Cumhuriyetinin Merkez Bankası Hakkında» Kanun, Medeni Kanun ve diğer normatif hukuk düzenlenmeleriyle düzenlenir. Mevzuat gereği Merkez Bankası banka faaliyetine lisans verir ve tanzim eder, kanunla belirlenmiş şekilde banka faaliyeti üzerinde denetimi gerçekleştirir.

Banka sisteminin ikinci basamağı kredi kurumlarıdır. Kredi kurumlarının faaliyeti Cumhuriyetinin Anayasası, “Bankalar Hakkında” Kanun, Medeni Kanun, “Azerbaycan Cumhuriyetinin Merkez Bankası Hakkında”, “Banka Dışı Kredi Kurumları Hakkında” ve “Kredi Birlikleri Hakkında” kanunlar vs. normatif hukuk düzenlemeleriyle düzenlenir.

Bank sektörünün gelişim düzeyinin toplam aktiflerin GSMH’ye oranıyla ölçülür. Eksperlerin hesaplamalarına göre, ekonomik kalkınma düzeyi düşük ülkelerde banka sektörünün toplam aktiflerinin GSMH’daki %5’inden fazla değildir. Azerbaycan’da bank sektörünün toplam aktiflerinin GSYH’de tahmini payı % 32’ye eşittir.

2010 yılında banka aktiflerinin toplamı 13290,81 milyon manat olmuştur. Ortalama banka aktifi 295,35 milyon manat olmuştur.

Ülkenin bank sisteminde temerküzleşme düzeyi %60,7’dir. 5 banka (Beynelhalg Bank, Kapital bank, Bank Standart, Halg bank ve Paşabank) aktifleri toplam aktiflerin % 60,7’sini oluşturur. Ülkedeki bankaların kayıtlı sermayelerinin %39,2’si, depozitolarının %61,9’i, kredi portföylerinin %58,2’si bu beş bankaya aittir.

Bank sisteminde tek devlet bankası Beynelhalg Banka’dır. Aktiflerin %41,6’sı Beynelhalg Bankaya aittir. Ülkede kredi portföyünün %41’i, depozitoların %36’sş bu banka tarafından yönetiliyor.

Geri kalan 20 banka pazar payı %5’den de azdır. Bu bankların aktifleri toplam 639 milyon manat, ortalama her bankanın aktifi tahmini 32 milyona eşittir. Ülkedeki kredi portföyünün %8,3’i, depozitoların %2,5’i bu bankalara aittir. Ortalama her bir bankanın kredi portföyü 38 milyon manat, depozito portföyü 6,9 milyon manattır.

Resmi bilgilere göre 1 Nisan 2011 yılında ülkede 44 banka faaliyettedir. Onların biri devlet, 43’ü özeldir. Özel bankaların 22’si yabancı sermayelidir.

Sıra sayı	Banklar	Aktiflerin toplamı	Kayıtlı sermayelerin toplamı	Depozitoların toplamı	Kredi portföyünün toplamı
1.	Azerbaycan Beynelhalg Bankı ASC	5527,917	240,000	1972,780	3760,812
2.	Kapital Bank ASC	781,936	30,000	291,196	508,341
3.	Halg Bank ASC	650,790	72,828	445,871	494,716
4.	Bank Standard GSC KB	601,755	75,000	323,601	374,700
5.	Paşa Bank ASC	509,074	115,407	338,601	194,860
6.	Tehnikabank ASC	506,014	53,685	255,747	364,335
7.	Access Bank GSC	373,020	41,800	91,189	271,821
8.	Unibank ASC	354,937	42,027	167,951	237,250
9.	Demirbank ASC	340,381	20,000	145,828	246,172
10.	Bank Respublika ASC	257,387	37,459	115,387	157,855

11.	SilkWay Bank ASC	250,987	32,190	11,565	226,135
12.	AGBank ASC	249,209	18,557	127,667	193,835
13.	Bank of Baku ASC	245,126	12,852	153,113	185,322
14.	Zamin Bank ASC	242,791	20,722	55,661	154,285
15.	AtaBank ASC	217,854	25,000	143,267	106,159
16.	Muğan Bank ASC	208,675	20,000	82,358	135,271
17.	YapıKredi Bank Azerbaijan GSC	206,877	31,611	63,375	69,692
18.	AFB Bank ASC	183 749 251	42 343 838	7 526 716	130 737 867
19.	Royal Bank ASC	173,734	22,139	75,485	125,063
20.	Bank of Azerbaijan ASC	146,861	23,500	66,795	133,916
21.	Ehpressbank ASC	135,153	51,000	74,291	49,371
22.	Turanbank ASC	131,456	20,000	44,195	103,966
23.	Azerbaycan Senaye Bankı ASC	129,950	22,114	97,248	72,039
24.	Rabitebank ASC	121,821	10,103	102,840	85,447
25.	Bank Nikoil ASC	178,328	22,500	65,545	149,804

26.	Parabank ASC	108,638	11,570	63,775	73,418
27.	Kredo Bank ASC	83,617	15,540	11,139	65,240
28.	Amrahbank ASC	78,656	14,387	43,754	48,026
29.	Azer-Türk Bank ASC	61,329	10,991	31,758	30,142
30.	Bank Avrasiya ASC	60,189	20,000	32,657	20,288
31.	Melli İran Bank-Bakı	53,519	14,631	4,380	9,946
32.	NBCBank ASC	47,829	16,071	11,987	42,758
33.	United Credit Bank ASC	44,880	12,108	16,281	32,660
34.	Deka Bank ASC	44,043	12,439	17,166	38,642
35.	Gencebank SKB	41,808	15,000	3,108	29,202
36.	Atrabank ASC	39,669	10,425	9,437	28,319
37.	Gafgaz İnkişaf Bankı ASC	33,514	10,000	3,151	28,780
38.	Günaybank ASC	33,028	13,024	7,663	27,990
39.	VTB Azerbaijan ASC	26,790	23,815	2,918	15,271
40.	BTB Bank ASC	24,881	12,239	m/y	m/y
41.	Pakistan Milli Bankı – Bakı	11,133	10,163	m/y	m/y
42.	Birlik Bank ASC	m/y	m/y	m/y	m/y
43.	Azerbaycan Kredit Bankı ASC	m/y	m/y	m/y	m/y
44.	Evrobank ASC	m/y	m/y	m/y	m/y
45.	Nahçıvanbank ASC	m/y	m/y	m/y	m/y

	5 en büyük banka üzere:	8071,472	533,235	3372,049	5333,429
	Toplam verilerdeki payı, %:	60,7	39,2	61,9	58,2

	10 en büyük banka üzere:	9903,211	728,206	4148,151	6610,862
	Toplam verilerdeki payı, %:	74,5	53,6	76,1	72,1

	25 en büyük banka üzere:	12652.15	1087,044	5340,503*	8443,773*
	Toplam verilerdeki payı	95,2	79,9	98*	92,2*

	TOPLAM:	13290,810	1359,438	5448,800	9163,400

* - bu verilere AFB Bank ASC’nin verileri dahil değildir.

Oxunub: 24834