Ana Sayfa    » EKONOMİ    » Azerbaycanda yatırım koşulları   

Azerbaycanda yatırım koşulları

  

align=

Dış yatırımların ülke ekonomisine yönlendirilmesi Azerbaycan devletinin belirlediği ekonomiksel gelişim stratejisinde önemli yer kaplıyor. Son dönem ülkede politik istikrar ve ekonomide gelişim dış ülkelerin Azerbaycan ekonomisine uzun yıllık yatırım yapmaları için ilgini arttırmıştır. 
Bu güne kadar  ülkede yatırımcıların hukuk ve karlarının korunması, mülkiyetin dokunulmazlığı, yerli ve yabancı iş adamlarına aynı imkanların verilmesi, sağlanılmış kardan engellsiz yararlanmak imkanları yasalaştırılarak hukuki temel oluşturulmuştur. Şu anda Azerbaycan Cumhuriyetinde yatırım faaliyetini düzenleyecek iki yasa mevcuttur : Azerbaycan Cumhurbaşkanının 13 ocak 1995 tarihli 952 numaralı Emiri ile onaylanmış olan “ Yatırım faaliyeti hakkında Azerbaycan Cumhuriyetinin Kanunu” ve Azerbaycan Cumhurbaşkanının 15 ocak 1992 tarihli 57 numaralı Emiri ile onaylanmış “ Dış yatırımların korunması hakkında Azerbaycan Cumhuriyeinin Kanunu”.
Ayrıca, Azerbaycan hükumeti birçok yabancı ülkelerle ikili verginin kaldırılması, yatırımlara teşvik ve onların karşılıklı korunması hakkında anlaşmalar imzalamıştır.
Menfaatin diğer dövizlere dönüştürülmesi, ülke dışına aktarılması, yeniden yatırım şeklinde yapılmasına bağlı tüm sınırlamalar kaldırılmış, pazar ekonomisi prensiplerine dayanacak olan tek döviz kuru oluşmuştur. Bu işlemler dış yatırımcıların, uluslararası finans ve ekonomi teşkilatlarının Azerbaycana olan ilgisini daha da arttırmıştır.
Şu anda ülkemizde ekonomik reformların devam etmesi, iş ortamının iyileştirilmesi, petrol sektörü ile beraber petrol dışı sektörön de geliştirilmesine bağlı işlemler yapılıyor. Azerbaycan Cumhuriyeti ekonomisine yatırımların yapılması için hükumet tarafından “açık kapı” politikası sürdürülüyor.
Son yılarda Azerbaycanın dünya ekonomisi ile bütünleşmesi işi yoğunlaşmıştır.  1995-2011. yıllarda  ülke ekonomisine yöneltilmiş olan 119 milyar dolar yatırımın  %60’tan fazlası, yani yaklaşık 63 milyar dolar kadarı dış yatırım olmuştur. 1995-2002. yıllarda  dış yatırımların hacmi 9 milyar dolar olmuşsa da  2003-2011. yıllarda  bu rakam 6 defa artarak  54 milyard dolara ulaşmıştır. 
1995-2011. yıllarda ülke ekonomisine yöneltilmiş olan dış yatırımların 25.5 milyar doları petrol dışı sektörün, 37.7 milyar doları ise petrol sektörünün geliştirilmesine yöneltilmiştir. 
Petrol dışı sektörde çalışan birlikte ve dış yatırımlı işletmeleri ilgilendiren önemli alanlar sanayi, inşaat, nakliye endüstrisi ve ticarettir. 
Tam dış yatırımlı ve birlikte işletmelerin oluşmasında Türkiyeden olan iş adamları %27.6’lık bölüme sahipler. Şu gösterge Birleşik Krallar için %11.7, Rusya için %6.8, İran için %6.2, ABD için %5.9, Almanya için%2.9’dur.

Ülke ekonomisine yöneltilmiş olan yatırımlar (milyon. ABD doları)

 

1995-2002

2003-2011

1995-2011

(toplam)

Toplam yatırımlar

12473,6

106247,8

118721,3

Dahili yatırımlar

3353,9

52443,2

55797,1

Petrol sektörü

902,5

9024,1

9926,5

Petrol dışı sektör

2451,7

43419,2

45870,6

Dış yatırımlar

9119,8

53804,5

62924,2

Petrol sektörü1

6105,3

31333

37438,3

Petrol dışı sektör2

3014,4

22471,5

25485,9


Petrol ve petrol dışı sektör üzere ülke ekonomisine yöneltilmiş olan yatırımlar (milyon ABŞ doları)

1995-2002

2003-2011

1995-2011

(toplam)

 

Petrol sektörü

7007,8

40357,2

47364,6

 

Petrol dışı sektör

5466,1

65890,7

71356,5

 


Üilke ekonomisine yöneltilmiş dış yatırımlar (milyon ABD doları)

1995-2002

2003-2011

1995-2011

(toplam)

Toplam dış yatırımlar

9119,7

53804,5

62924,2

Finans kredileri

1652,3

14684,4

16336,7

Petrol sektörüne krediler

0,0

727,8

727,8

Doğrudan yatırımlar

7467,4

34264,2

41731,6

Petrol bonusu

0,0

192,8

192,8

Portföy yatırımlar

0,0

781,7

781,7

Diğer yatırımlar

0,0

3881,4

3881,4


Tek cam sistemi  
Ülkede girişimciliğin hızlandırılması, iş ortamı yararlılığının daha fazla arttırılması ve işe başlama işlemlerinin basitleştirilmesi için vacip önlemlerin alınması amacıyla Azerbaycan Cumhurbaşkanı “ Girişimcilik faaliyeti öznelerinin faaliyetinin “tek cam” prensipi üzere kurulmasının sağlanması işlemleri hakkında” 25 ekim 2007. yıl tarihli Emir’ini imzalamıştır. Emir’e uygun olarak “tek cam” prensipi üzere tek devlet kayıt organı Azerbaycan Cumhuriyet Vergilr Bakanlığı tesbit eddilmiş ve 2008. yıl 1 ocak tarihinden Azerbaycanda bu sistem uygulanıyor. “Tek cam” sistemi uygulandıktan sonra Azerbaycanda işe başlama işlemleri 15’den 1’e, bunun için harcanan zaman 30 günden 3 güne düşürülmüştür. 
İş adamları, vergi organları ve bankalarla belge mübadelesini yeni yapılmış İnternet Vergi Departmanı (www.e-taxes.gov.az) vasıtasıyla uygulayabilirler. Ayrıca iş adamlarının vergi mevzuatı ile ilişkili soru ve başvurularının kayıta alınamsı, onlara bakılması ve etkili cevaplandırılması amacıyla 195 numaralı telefon hattı aktiftir.
Tek cam sistemine  uygun olarak ticari faaliyet gösteren tüzel kişiler Vergiler Bakanlığında kayıt yaptırmak zorundalar. 
Azerbaycan Cumhuriyetinde iş ortamının iyileşdirilmesi, bu sahaya devletin özen göstermesini arttırmak amacıyla birçok kurumlar çalışmaktalar:
Azerbaycan Yatırım Şirketi
- 2006. yılda girişimciliğin geliştirilmesine yardım alanında uygulanacak devlet politikasını tek merkezden yönetmek, ülkenin yatırım çekiciliğini arttırmak amacıyla Azerbaycan Yatırım Şirketi kurulmuştur. Şirketin görevi ülke ekonomisine yatırımların teşvikinin sağlanması, bu alanda mevcut sorunların çözülmesine gayret etmektir. Şirketin yatırım faaliyetinin temel görevi ülke ekonomisinin petrol dışı sektörlerinde çalışan paydaş toplumların ve diğer ticari teşkilatların tüzük sermayesine katılma kısmı, ayrıca sermayesini elde etmekle vadeli yatırım yapılmasının uygulanmasından oluşmuştur.
Yerli üretimin gelişmesi ile ülkenin ihraç kapasitesinin arttırılması ve yatırımların çekiciliğini teşvik etmek amacıyla 2003. yılda Azerbaycan İhraç ve Yatırımların Teşviki Fonu (AZPROMO) kurulmuştur. Fon, yatırımcılar, yerli üretici ve hükumet arasında köprü fonksiyonunu görmekle devlet – özel sektör diyalogunda önemli yer alıyor. AZPROMO dış yatırımcılara kendi yatırım projelerini uygulamak için alanların belirlenmesine, yerli bürokrati ile mücadele etmeğe ve onların Azerabaycana gelişini kolaylaştırmaya yardımcı oluyor. Yerli daireler de  AZPROMO’nun danışmanlık hizmetleri ve dış piyasa incelemelerinden yararlanıyorlar.

Dış yatırımcılar için Azerbaycanın avantajları: 
1. Dış yatırımcılar için verimli koşullar:
- Bölgede kişi başına en yüksek Doğrudan Dış Yatırım göstergesi.
- Yatırımcılar için  yasal teminatlar. 
2. Hızla gelişmekte olan ve açık ekonomi:
- TİÜ’nün %26.4’lük artışı.
- Dış ticari döngünün %19.8’lik artışı.
- Ortalama ithal tarife kategorisi: %5.7
3. Petrol dışı sektörde geniş imkanlar:
- Son 5 ilde çoğunlukla ekonomi faaliyet alanlarında yüksek artış: sanayi – 7.5 defa, inşaat – 3.8 defa, ticaret – 3.5 defa, nakliyat ve iletişim – 2.9 defa, sosyal hizmetler – 2.8 defa, çiftcilik – 2.1 defa.
- Tarım ürünleri üreticilerine vergi ödünleri 
4. Doğal rezervler: faydalı kazı işleri ve verimli toprak
5. Elverişli strateji yerleşim:
- Merkezi Asya ve Hazar bölgesine doğrudan çıkış.
- Uluslararası ticari teşebbüste bulunmak  (İpek Yolu, Kuzey – Güney koridoru).
- Geişlemekte olan Avrupa faktörü ve Yeni Komşuluk Politiği’ne katılma.
6. Rekabet yetenekli yerli işci gücü



Oxunub: 117746