Kemençe

Yaylı ve telli çalgıdır. Değişik türleri başka adlarla Şark ve Orta Asya halkları arasında yayılmıştır. Kamança ifacılığının Azerbaycan’da gelişimi 19. yüzyılın ikinci yarısından başlayarak hanendelik sanatının gelişimiyle ilgilidir. 

İlk örnekleri balkabağından, Hindistan cevizinden hazırlanmış, fil kemiği ile süslenmiştir. Bir ve iki telli kamançanın bir zamanlar yaylı kopuzdan türediği düşünülmektedir. Kamança Orta Çağ klasiklerinin eserlerinde geniş tasvir edilmiştir. 16. yüzyıl Tebriz ressamlık okulunun üyesi Seyid Ali’nin “Müzik Meclisi” resim eserinde berbet, def ve kamança tasvir edilmiştir.

Ebdülgadir Meraği’nin eserlerinde başka müzik aletleriyle birlikte, kamançanın da adını çekilmiş ve onunla ilgili bilgi vermiştir. 17. yüzyılda Azerbaycan’a seyahat etmiş Alman seyyahı E.Kempfer kamançanın üç telli ve bezen de dört telli olduğunu, çok güzel ses rengiyle seslendiğini belirtmiştir. 

Geçen yüzyılda üç telli, dört telli ve hatta beş telli kamançanın olduğu da bilinmektedir. 

Kamança çanak, kol ve çanağın içerisinden geçerek, onun her iki kısmını birleştiren şişten oluşmaktadır. Çanak, kol ve burgular ceviz ağacından özel makinede yonularak yapılır. Çanağın ön tarafına nara balığının derisinden hazırlanmış yüz çekilir. Enstrümanın iyi seslenmesi için kol ile teller arasındaki mesafenin kesin belirlenmesi önemlidir. Uzunluğu 700 mm, çanağının yüksekliği 175 mm, eni 195 mm’dir.

Diyapazonu küçük oktavın «lya» sesinden üçüncü oktavın «lya» sesine kadardır. Kamança için notalar «sol» anahtarında yazılır ve yazılışından bir ton yüksekten seslenir. Halis kvarta, kvinta intervalleriyle akort ediliyor.