Sağlık reformları

Azerbaycan\'da geçen 10 yıla yakın süre boyunca ekonomik gelişme, devletin ekonomik potansiyelinin yükselmesi ülkede tıbbın gelişmesine ve nüfus sağlığının korunması sorunlarının sürekli çözümüne ulaşmaya olanak sağlamıştır. Ülke yönetimi tarafından belirlenen uzun vadeli kalkınma stratejisinin önemli yönlerinden biri gibi sağlığın gelişimini, nüfusun dünya strandartlarına uygun tıbbi yardımla temin edilmesi için geniş çaplı reformlar gerçekleştirilmektedir. Bu alana her yıl büyük miktarlarda yatırımlar yatırılmaktadır. Tıp alanına ayrılan bütçe değeri son 10 yılda 10 defadan fazla yükselmiştir. Bu dönemde büyük çoğunluğu cumhuriyetin bölgelerinde bulunan 500\'den fazla tıp kurumunun inşaatı veya rekonstrüksyonlar gerçekleştirilmiş, tıp merkezlerinin hepsi modern teknik ve makinalarla donatılmıştır. İntani hastalıklarla mücadele çalışmasında önemli sonuçlar elde edilmiş, bu alan pratik tıbbın önemli alanı gibi sürekli dikkat merkezinde bulunduruluyor. Ayrıca anne ve çocuk ölümlerinin oranı birkaç kez düşürülmüştür.

Sağlık sistemi devlet bütçesinden büyük maliyetler gerektiren sosyal alan olduğu için bu alanda geniş kapasiteli reformların yapılması, hastanelerin yeniden yapılandırılması, onların en modern tıp donanımları ile donatılması, yeni tıp merkezlerinin inşası için devletin ekonomik olanaklarının genişletilmesi önemli etken idi. Bu açıdan Azerbaycan\'da sağlık reformları ülke ekonomisinde hızlı gelişmenin başlaması ile parallel olarak 2004 yılından itibaren daha da genişlemiştir. Sağlık sisteminde gerçekleştirilen reformların başarıyla sonuçlanması için gelişmiş ülkelerin deneyimi ile tanışma, Azerbaycan\'ın sağlık kontrol ve tesislerinin çeşitli uluslararası kuruluşlarla yapılan işbirliği büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle Azerbaycan hükümeti ÜST (WHO), UNİCEF, USAID-nin Ön Sağlık Hizmetlerinin güçlendirilmesi Projesi, Açık Toplum Enstitüsü Yardım Vakfı, Bloomberg Girişimciliği Fonu, Dünya Bankası, Avrupa Komisyonu, BMT ilgili yapıları ve diğerleri ile aktif işbirliğine başladı. Sağlık sisteminde reformlar projesi kapsamında Azerbaycan hükümeti 2006 yılının Eylül ayında Dünya Bankası\'nın Uluslararası Kalkınma Derneği ile finansman anlaşması imzalandı. Bu anlaşma 6 yıldır tıpda yapısal ve yönetsel reformların gerçekleştirilmesine ilişkin projenin uygulanmasını öngörüyor. Proje Sağlık Bakanlığı\'nın yönetim potansiyelinin güçlendirilmesini, sağlık hizmetlerinin uygulanmasının iyileştirilmesini, personel kaynaklarının geliştirilmesini ve s. kapsamaktadır.

Reformların uygulanması Dünya Bankası\'nın özel grubu tarafından takip ediliyor ve sonuçlarla ilgili olumlu görüşler verilmektedir. Ayrıca sağlık sektöründe yapılan reformlar Avrupa Komisyonu`nun Azerbaycan\'a dair Yakın Komşuluk Politikası girişimi çerçevesinde hazırlanan ilerleme raporlarında son birkaç yıldır, sürekli olarak olumlu görüşle değerlendiriliyor.

Son yıllarda ülkede yapılan, ana ve çocuk sağlığının iyileştirilmesini olumlu etkileyen, nüfusun genel sağlığının güçlendirilmesine yönelik tedbirler aşağıdakileri içermektedir:

-Devlet bütçesinden tıbba ayrılan paraların tutarı önceki yıllara kıyasla 10 defadan artık artmıştır;

-Sağlık tesislerinin yapımı, onarımı, restorasyonu ve rekonstrüksiyonu için çok sayıda malzeme ayrılmış;

-Özel sağlık hizmeti gelişmiş, sağlık lojistik teminatı sağlamlaştırılmıştır;

Ayrıca 2008 yılından Azerbaycan Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı`na bağlı tüm sağlık kurumlarında ücretli hizmet iptal edilmiştir ki, bu da insanların sağlığının korunması alanında çok önemli çalışma olarak değerlendiriliyor.

Sağlık sisteminde yapılan reformların önemli yönlerinden biri de Azerbaycan\'da nüfus arasında zorunlu sağlık sigortasının uygulanması yönünde yapılan çalışmalardır. Bu amaçla son yıllarda uluslararası pratik öğreniliyor, yasana tabanı hazırlanıyor. Zorunlu sağlık sigorta sistemine göre emekliler için tıbbi sigorta hakkını Devlet Sosyal Savunma Fonu, çalışmayan vatandaşlar ve sosyal yardım alanlar için ise devlet ödeyecektir. Sonuçta ülke nüfusunun tüm kesimlerini tıbbi sigorta hizmetleri ağına sevketmek mümkün olacaktır.

 

Sağlık sisteminde reformların sürdürülmesi, ülke nüfusuna kaliteli ve uygun koşullarla tıbbi hizmetle temin edilmesi Azerbaycan 2020: geleceğe bakış Kalkınma Konsepti`nde özel bir yere sahiptir. Konsept`de Tıbbın lojistik üssünün sağlamlaştırılması, yeni tıp merkezlerinin yapımı, esaslı onarımı ve yeniden yapılandırılması, onların en modern tıp donanımları ile donatılması, sağlık reformlarının planlı şekilde yürütülmesi amaçlanmıştır.

Ayrıca, devlet tarafından sosyal hastalıklarla (diyabet, hemofili, Talassemi, onkolojik hastalıklar, immunoprofilaktik, hemodializ, tüberküloz, AIDS vb.) mücadele, sağlık bilgilendirme çalışması, uyuşturucu ve alkolizmle mücadele üzere çeşitli devlet projeleriyle gerçekleştirilecektir.

Azerbaycan\'da nüfusun sağlığının korunmasına ve sağlık hizmetlerinin dünyanın gelişmiş ülkeleri düzeyine ulaştırılmasına yönelik devlet politikası ülkenin uzun vadeli gelişme stratejisinin önemli öğelerinden biridir. Öyle ki, sağlıklı insan ve güçlü tıp uzun vadeli, sağlam gelişimi için insan kaynaklarına ulaşmaya olanak sağlıyor.