Saciler devleti

Saciler Devleti Arap işgaline karşı yürütülen mücadele yıllarında meydana gelmiştir. Sülalede ki herkes Afşin lakabı kullanmıştır. Bu sülale Orta Asya’nın Eşrusan vilayetinin eski hanedanlarındandır. Arap ordusunun birçok meşhur savaşçılarının yanı sıra Afşin Heyder ibn Kavus da bu hanedandandır. Hilafet ordularında hizmet eden meşhur Türk komutanlarından biri Türk nesepli Muhammed bin Ebu Sac Divdad 879 yılında hilafetin emriyle Azerbaycan’a hâkim tayin edildi. O da Saciler devletinin temelini atmıştır. Devletin sınırları güneyde Zencan’dan kuzeyde Derbend’e, doğuda Hazar denizinden, batıda İrevan yakınlarındaki Ani ve Debil şehirlerine kadar uzanıyordu. Sacoğullarının hâkimiyeti döneminde (879-941) Azerbaycan’ın Güney bölgeleri bağımsız devletlere dönüşmüştür. Hilafetin egemenliğinden çıkmış Sacilerin kendi paraları vardı. 9. yüzyılın sonlarında (898, 900) Mehemmed ibn Ebu Sac’ın adından para basılmaya başlanmıştır.

9. yüzyılın 80’ li yıllarından 10. yüzyılın 40’lı yıllarına dek, yani yarım asırdan daha fazla bir tarihi dönem süresince bütün Azerbaycan topraklarının Azerbaycan Türk devletinin - Saciler devletine bağlı olması ülke genelinde iktisadi ve medeni ilişkilerin daha da derinleşmesine, Azerbaycan Türk halkının etnik halk motiflerinin güçlenmesinde etkisi olmuştur.

Devletin varlığına 942 yılında Salariler devleti tarafından son verilmiştir.

Başkenti Marağa ve Erdebil  şehirleri

Hakimiyette olan hakimler:       

889-901  Mehemmed ibn Ebu Sac

901 Haziran-Temmuz  Divdad ib Mehemmed

901-927  Yusif ibn Ebu Saj

928-929   Ebdül Müsafir

929-931   Vasif

931-932   Muflih

932-941   Deysem ibn İbrahim